Pseudo coaching to zjawisko, które zyskuje coraz większy rozgłos, jednak nie w sposób pozytywny. W przeciwieństwie do profesjonalnego podejścia, które opiera się na jasno określonych zasadach etycznych, solidnym wykształceniu oraz akredytacjach uznanych organizacji takich jak International Coach Federation (ICF), pseudo coaching często wiąże się z brakiem kwalifikacji i wykorzystaniem manipulacyjnych technik. W rezultacie klienci mogą doświadczyć nie tylko braku wartościowych efektów, ale również szkód emocjonalnych i finansowych. W tym artykule przeanalizujemy różnice między profesjonalnym a pseudo coachingiem, wskażemy, jak rozpoznać jego niebezpieczne przejawy i co zrobić, aby uniknąć wpadnięcia w pułapkę fałszywych obietnic.
Kluczowe wnioski
- Pseudo coaching opiera się na braku wiedzy i manipulacyjnych technikach, które często przynoszą więcej szkód niż korzyści.
- Profesjonalny coach posiada akredytację organizacji takich jak ICF, EMCC lub Izba Coachingu, co potwierdza jego kompetencje.
- W firmach pseudo coaching może prowadzić do nadużyć, zamiast wspierać rozwój pracowników.
- Rozpoznawanie pseudo coachingu wymaga ostrożności, sprawdzania kwalifikacji coachów oraz unikania osób obiecujących zbyt szybkie efekty.
- Profesjonalny coaching opiera się na etyce, wiedzy i partnerskim podejściu, przynosząc długotrwałe rezultaty.
Pseudo coaching a profesjonalny coaching
Mówcy motywacyjni, samozwańczy trenerzy rozwoju osobistego, a także duchowni niektórych kościołów chrześcijańskich ogłaszają się coachami. Jednak to, co robią często z profesjonalnym coachingiem nie ma nic wspólnego, a ich samych można by nazwać pseudo coachami. Świetnie radzą sobie na YouTube, Instahramie, TikToku i mają duże zasięgi, ale to, co mówią jest sprzeczne z wiedzą psychologiczną i ma niewiele wspólnego z coachingiem. Zjawisko pseudo coachingu jest niebezpieczne zarówno dla tych, którzy korzystają z usług takich osób, jak i niekorzystne dla środowiska profesjonalnych coachów. Dowiedzmy się najpierw jak odróżnić jedno od drugiego.
Co odróżnia profesjonalny coaching od pseudo coachingu?
Profesjonalny coaching to proces oparty na relacji partnerskiej między coachem a klientem, ukierunkowany na rozwój potencjału i realizację celów klienta. Coach korzysta z wiedzy i narzędzi, które umożliwiają wspieranie klienta w sposób bezpieczny i skuteczny. Ważną rolę odgrywają tu certyfikaty oraz ukończenie szkoleń czy studiów z zakresu coachingu, które realizują programy akredytowane przez organizacje zrzeszające coachów.
Pseudo coaching natomiast często opiera się na braku wiedzy oraz wątpliwych metodach, które zamiast wspierać klienta, bazują na obietnicach niemożliwych do spełnienia. Osoby oferujące tego rodzaju „usługi” często nie posiadają żadnych uznanych kwalifikacji ani znajomości zasad etycznych. Bywa, że to, co robią nie spełnia ani jednego kryterium profesjonalnego coachingu, a jednak sami nazywają się coachami, ponieważ status tego zawodu nie jest jak dotąd uregulowany w Polsce.
Wpływ ukończenia kursów zatwierdzonych przez ICF, EMCC lub IC
Ukończenie kursów zatwierdzonych przez organizacje takie jak ICF, EMCC czy Izba Coachingu jest jednym z najważniejszych wyróżników profesjonalnego coacha. Programy te gwarantują, że coach zdobył wiedzę opartą na uznanych standardach, a także przeszedł praktyczne przygotowanie. Dzięki temu proces coachingowy jest prowadzony w sposób skuteczny i etyczny, co zwiększa bezpieczeństwo klienta. Wybierając coacha warto więc pytać jakie szkolenie z zakresu coachingu ukończył i sprawdzać czy szkolenie to ma program akredytowany przez którąś z tych organizacji.
Charakterystyka pseudo coachingu
Pseudo coaching wyróżnia się wieloma cechami, które wskazują na jego brak profesjonalizmu i etyczności. Oto kluczowe aspekty tego zjawiska.
Niskie standardy etyczne i brak wiedzy na temat coachingu
Osoby zajmujące się pseudo coachingiem często nie mają odpowiedniego przygotowania ani wiedzy o tym, czym coaching jest w swojej istocie. Ignorują znaczenie standardów etycznych, takich jak szacunek dla autonomii klienta, poufność czy dbałość o jego dobro. Zamiast stawiać na rozwój i wspieranie klienta, ich działania mogą prowadzić do narzucania własnych rozwiązań lub manipulacji.
Manipulacja i fałszywe obietnice
Pseudo coachowie często stosują manipulacyjne techniki, aby wywierać presję na klienta. Obiecują szybkie i spektakularne rezultaty, które w rzeczywistości są niemożliwe do osiągnięcia w krótkim czasie. Przykłady takich obietnic to hasła typu „odmienię twoje życie w tydzień” lub „gwarantuję sukces”.
Tanie pseudo coachingowe hasełka – najpopularniejsze przykłady
Pseudo coaching bardzo często operuje chwytliwymi, ale pozbawionymi głębszego sensu sloganami. Oto kilka z nich:
- „Możesz wszystko” – to przesłanie ignoruje ograniczenia wynikające z realnych zasobów i sytuacji klienta.
- „Rozwój zaczyna się jedynie poza strefą komfortu” – choć opuszczanie strefy komfortu bywa pomocne, nadmierne jej forsowanie może prowadzić do wypalenia lub rezygnacji.
- „Co cię nie zabije, to cię wzmocni” – to niebezpieczna generalizacja, która ignoruje wpływ trudnych doświadczeń na psychikę i dobrostan klienta.
Pseudo coachowie często wykorzystują te hasła, aby ukryć brak kompetencji i brak indywidualnego podejścia do klienta.
Pseudo coaching w firmach
Pseudo coaching coraz częściej przenika do środowisk korporacyjnych, gdzie jego wpływ może być wyjątkowo szkodliwy. Niewłaściwe rozumienie idei coachingu prowadzi do działań, które zaprzeczają jego istocie.
Fatalne rozumienie coachingu jako narzędzia do podporządkowania sobie pracownika
W wielu firmach coaching jest postrzegany jako sposób na wymuszenie na pracownikach określonych zachowań lub osiąganie wyśrubowanych wyników. Zamiast wspierać rozwój i budować zaangażowanie, pseudo coaching wprowadza presję i manipulację, które obniżają morale i zaufanie w zespole.
„Skołczować kogoś” – manipulacyjne praktyki w języku korporacyjnym
W niektórych środowiskach biznesowych termin „skołczować kogoś” stał się synonimem manipulacji lub wywierania nacisku na pracowników. Zamiast partnerskiej relacji opartej na wzajemnym szacunku, pseudo coaching w firmach często przybiera formę jednostronnego narzucania celów czy wartości, które nie są spójne z potrzebami czy aspiracjami pracowników.
Takie podejście nie tylko wypacza sens coachingu, ale również prowadzi do wypalenia zawodowego i spadku efektywności zespołów.
Jak nie dać się naciąć na pseudo coaching?
Wybór odpowiedniego coacha wymaga świadomego podejścia. Oto kilka wskazówek, które pomogą uniknąć pułapek pseudo coachingu i znaleźć profesjonalnego specjalistę.
Uważaj na zbyt wygórowane obietnice
Fałszywi coachowie często obiecują natychmiastowe i spektakularne efekty, które nie są realne. Twierdzenia w stylu „odmienię twoje życie w tydzień” czy „gwarantuję sukces” powinny wzbudzić wątpliwości. Profesjonalny coach unika gwarantowania rezultatów, ponieważ wie, że proces rozwojowy zależy od indywidualnych wysiłków klienta i złożoności jego sytuacji.
Sprawdzaj wykształcenie coachów
Profesjonalny coach powinien posiadać ukończone szkolenie zatwierdzone przez organizacje takie jak ICF, EMCC czy Izba Coachingu. Akredytacja gwarantuje, że coach przeszedł rygorystyczne przygotowanie obejmujące zarówno teorię, jak i praktykę, a także przestrzega etycznych standardów.
Wsłuchuj się w swoje emocje – uważaj na manipulacje
Manipulacyjny pseudo coaching może wywoływać u klientów uczucie presji, zagubienia czy dyskomfortu. Jeśli podczas sesji czujesz, że jesteś zmuszany do działań, które nie są zgodne z twoimi wartościami lub wywołują niepokój, warto przerwać współpracę. Profesjonalny coaching buduje relację opartą na zaufaniu i wzajemnym szacunku, bez forsowania określonych zachowań czy decyzji.
Podsumowanie
Pseudo coaching stanowi poważny problem, który szkodzi zarówno klientom, jak i wizerunkowi całej branży coachingowej. Charakteryzuje się brakiem wiedzy, manipulacyjnymi technikami oraz fałszywymi obietnicami. W firmach może prowadzić do nadużyć, a popularność tanich sloganów wzmacnia negatywne stereotypy na temat coachingu. Aby się przed tym chronić, warto wybierać coachów z akredytacjami renomowanych organizacji takich jak ICF, EMCC czy Izba Coachingu.
Profesjonalny coaching oferuje wsparcie oparte na etyce, wiedzy i partnerskiej relacji, co pozwala na efektywne osiąganie celów. Jeśli chcesz przekonać się, czym jest prawdziwy coaching, skorzystaj z próbnej sesji coachingu i odkryj, jak wiele może wnieść do twojego rozwoju.
Szukasz wsparcia w życiu osobistym lub zawodowym?
Sesja próbna coachingu dla Ciebie
Próbna sesja coachingu to 50 minut spotkania online, w czasie którego będziesz mógł/mogła sprawdzić jak pracuje się z Coachem Wiktorem. Przygotuj temat, nad którym chcesz popracować i z nim zgłoś się na sesję. Kliknij niżej, aby kupić sesję w bardzo promocyjnej cenie!
Konsultacja w sprawie coachingu
Konsultacja online trwa 30 minut. Jest przeznaczona dla tych osób, które mają doświadczenie pracy z coachem, ale chcą porozmawiać z Wiktorem, aby sprawdzić czy jest on odpowiednią osobą do poprowadzenia ich procesu i ustalić warunki współpracy. Klijnij niżej, aby zarezerwować termin konsultacji.
Z coachingu możesz skorzystać online oraz w następujących miejscach: Białystok | Bielsko-Biała | Bydgoszcz | Chorzów | Częstochowa | Dąbrowa Górnicza | Elbląg | Gdańsk | Gdynia | Gliwice | Gorzów Wielkopolski | Katowice | Kielce | Koszalin | Kraków | Lublin | Łódź | Olsztyn | Opole | Płock | Poznań | Radom | Ruda Śląska | Rybnik | Rzeszów | Sosnowiec | Szczecin | Tarnów | Toruń | Tychy | Wałbrzych | Warszawa | Włocławek | Wrocław | Zabrze | Zielona Góra
Sprawdź ile kosztuje coaching. Kup sesję lub pakiet coachingu
FAQ – często zadawane pytania
Czym dokładnie jest pseudo-coaching i jak go rozpoznać?
Pseudo-coaching to praktyka udawania profesjonalnego coachingu przez osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacji, wiedzy czy doświadczenia. Pseudo-coach często posługuje się górnolotnym językiem, obiecuje szybkie i spektakularne efekty oraz unika konkretów dotyczących swojej metodologii pracy. Typowe oznaki to brak certyfikatów z uznanych organizacji coachingowych, niewielkie doświadczenie zawodowe, stosowanie manipulacyjnych technik sprzedażowych i brak przejrzystości co do procesu coachingu. Warto zawsze sprawdzić referencje, wykształcenie i metodologię pracy przed podjęciem współpracy.
Jakie zagrożenia niesie ze sobą korzystanie z usług pseudo-coachów?
Korzystanie z usług pseudo-coachów może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, takich jak strata pieniędzy bez osiągnięcia zamierzonych rezultatów, otrzymanie nieodpowiednich lub szkodliwych porad, a nawet pogorszenie sytuacji osobistej czy zawodowej. Pseudo-coaching pozbawiony solidnych podstaw teoretycznych i etyki zawodowej może prowadzić do manipulacji, uzależnienia klienta od coacha, czy wpajania szkodliwych przekonań. W skrajnych przypadkach może nawet pogłębić problemy psychologiczne, które powinny być adresowane przez wykwalifikowanych terapeutów, a nie przez coachów.
Jak odróżnić prawdziwego coacha od pseudo-coacha podczas poszukiwań na LinkedIn?
Przeglądając profile na LinkedIn, zwróć uwagę na kilka kluczowych elementów: prawdziwy coach posiada uznane certyfikaty (np. ICF, EMCC), wykazuje transparentność odnośnie swojego wykształcenia i doświadczenia zawodowego. Jego profil zawiera konkretne informacje o obszarach specjalizacji, metodologii pracy oraz rekomendacje od rzeczywistych klientów. Pseudo-coach zazwyczaj ma profil pełen ogólników, przesadnych określeń sukcesu i nieweryfikowalnych osiągnięć. Warto również sprawdzić, jak długo dana osoba działa w branży coachingowej - wielu pseudo-coachów to osoby, które nagle "odkryły swoje powołanie" bez odpowiedniego przygotowania merytorycznego.
Jakie strategie marketingowe najczęściej stosują pseudo-coachowie, aby przyciągnąć klientów?
Pseudo-coachowie często stosują agresywne i manipulacyjne strategie marketingowe, takie jak obietnice błyskawicznej transformacji życia, gwarancje nieosiągalnych rezultatów czy kreowanie poczucia pilności ("ostatnie miejsca", "oferta tylko dziś"). Wykorzystują też techniki wywierania wpływu społecznego, prezentując wyidealizowane historie sukcesu, pokazując luksusowy styl życia na social mediach, czy stosując taktykę "od zera do milionera". Często opierają swoją komunikację na pseudonaukowych teoriach, używają skomplikowanego żargonu i kreują się na "guru" od rozwiązywania wszelkich problemów. Prawdziwy coaching opiera się na transparentności, realnych oczekiwaniach i partnerskiej relacji, a nie na tworzeniu złudzeń.
Jakie pytania warto zadać potencjalnemu coachowi, aby uniknąć pseudo-coachingu?
Aby uniknąć współpracy z pseudo-coachem, warto zadać potencjalnemu coachowi następujące pytania: Jakie posiada certyfikaty i od jakich organizacji? Jakie jest jego wykształcenie kierunkowe? Ile lat doświadczenia ma w coachingu? Jak wygląda jego proces coachingu? Jaka jest jego metodologia pracy? Czy stosuje się do kodeksu etycznego (jakiego)? Czy oferuje bezpłatną sesję zapoznawczą? Jak mierzy efektywność swojej pracy? Czy ma superwizję swojej pracy? Profesjonalny coach powinien bez problemu i konkretnie odpowiedzieć na te pytania, podczas gdy pseudo-coach będzie unikał jednoznacznych odpowiedzi lub zmieniał temat.
Czym różni się rola coacha od mentora i dlaczego pseudo-coachowie często mylą te funkcje?
Coach koncentruje się na wspieraniu klienta w odkrywaniu własnych rozwiązań poprzez zadawanie pytań i tworzenie przestrzeni do refleksji, nie udzielając porad ani nie dzieląc się własnym doświadczeniem. Mentor natomiast to ekspert w danej dziedzinie, który dzieli się swoją wiedzą, doświadczeniem i radami. Pseudo-coachowie często mylą te role, przedstawiając się jako coachowie, podczas gdy faktycznie działają jak niedoświadczeni mentorzy - udzielają porad bez odpowiednich kwalifikacji czy doświadczenia branżowego. Ta dezorientacja wynika często z braku zrozumienia istoty coachingu lub celowego wprowadzania klientów w błąd, aby ukryć brak kompetencji coachingowych. Prawdziwy coach rozumie granice swojej roli i nie wchodzi w kompetencje mentora, konsultanta czy terapeuty.
Jak pseudo-coaching może wpływać na branżę rozwoju osobistego i prawdziwych coachów?
Pseudo-coaching ma destrukcyjny wpływ na całą branżę rozwoju osobistego. Przede wszystkim podważa wiarygodność profesjonalnego coachingu jako metody wspierania rozwoju. Osoby, które miały negatywne doświadczenia z pseudo-coachami, często zniechęcają się do wszelkich form wsparcia rozwojowego. Ponadto, pseudo-coachowie zaburzają standardy rynkowe swoimi nierealistycznymi obietnicami i agresywnymi taktykami marketingowymi, co utrudnia pracę etycznym praktykom, którzy nie chcą uciekać się do podobnych metod. Prawdziwi coachowie, działający zgodnie z etyką zawodową i posiadający odpowiednie kwalifikacje, muszą nieustannie edukować rynek i odbudowywać zaufanie do profesji, które zostało nadszarpnięte przez działalność pseudo-coachów.
Jakie są kluczowe elementy profesjonalnego procesu coachingu, których brakuje w pseudo-coachingu?
Profesjonalny proces coachingu zawiera elementy, których próżno szukać w pseudo-coachingu: jasno określoną strukturę współpracy, kontrakt określający zasady i cele, regularne sesje z określonym formatem, skupienie na celach klienta (nie coacha), metody oparte na dowodach naukowych lub sprawdzonych modelach coachingowych, oraz ewaluację postępów. Profesjonalny coach przestrzega zasad etyki zawodowej, zachowuje poufność, nie tworzy zależności, respektuje autonomię klienta i zna granice swoich kompetencji. W pseudo-coachingu często brakuje transparentności, metodologii czy ewaluacji efektów, a relacja bywa niesymetryczna, z coachem w roli "wszechwiedzącego guru" zamiast partnera w procesie rozwoju.
Jakie regulacje prawne i standardy etyczne obowiązują prawdziwych coachów, a są ignorowane przez pseudo-coachów?
W przeciwieństwie do pseudo-coachów, profesjonalni coachowie działają zgodnie z kodeksami etycznymi uznanych organizacji jak International Coach Federation (ICF) czy European Mentoring and Coaching Council (EMCC). Kodeksy te nakładają obowiązki dotyczące poufności, unikania konfliktu interesów, ciągłego doskonalenia zawodowego i działania w najlepszym interesie klienta. Profesjonalni coachowie podlegają regularnej superwizji, przestrzegają zasad dotyczących kontraktowania usług i jasno określają granice swoich kompetencji. W Polsce zawód coacha nie jest regulowany prawnie, co wykorzystują pseudo-coachowie ignorując standardy branżowe. Prawdziwi coachowie zdobywają odpowiednie kwalifikacje, uczestniczą w akredytowanych szkoleniach i często posiadają wykształcenie kierunkowe w naukach społecznych, co daje im solidnych podstaw teoretycznych do prowadzenia procesu coachingowego.
Zostaw komentarz