Mity na temat coachingu – poznaj 25 popularnych mitów o coachingu

Coaching stał się w ostatnich latach coraz bardziej popularny jako forma wsparcia osobistego i biznesowego. Jako doświadczony coach, praktykujący od 2016 roku, miałem okazję obserwować, jak coaching pomaga ludziom osiągać swoje cele, rozwijać się i zwiększać swoją efektywność. Jednak wciąż zauważam, że wiele osób nie rozumie prawdziwej natury coachingu. Wokół tego zagadnienia narosło wiele mitów i półprawd, które często wprowadzają w błąd i zaciemniają prawdziwy obraz tego, czym coaching jest i jakie korzyści może przynieść.

Wydaje mi się, że wiele nieporozumień dotyczących coachingu bierze się z tego, że wiele osób zajmujących się tą dyscypliną, równocześnie jest trenerami biznesu/zarządzania, mentorami, psychoterapeutami, czy mówcami motywacyjnymi. Łącząc te zawody, mogą budować błędne przekonania na temat samego coachingu.

W tym artykule chciałbym podjąć się rozwiania tych mitów i przedstawić prawdziwą twarz coachingu. Zamierzam wyjaśnić, czym coaching jest, a czym nie jest. Pokażę, w jaki sposób coaching różni się od innych form pomocy, takich jak terapia, czy szkolenia. Wytłumaczę także, jakie kwalifikacje powinien posiadać coach i jakie mity na temat coachingu można bezpiecznie odrzucić. Obalając mity będę odnosić się do „czystego” coachingu, ale niekiedy wspomnę o łączeniu coachingu z innymi metodami rozwojowymi.

Moim celem jest ukazanie coachingu jako profesjonalnego narzędzia do rozwoju osobistego i zawodowego, a nie tylko jako modnego trendu. Chcę, abyś po przeczytaniu tego artykułu miał jasny obraz tego, czym jest coaching, do czego służy i jak może Ci pomóc.

Mity na temat roli i zakresu coachingu

Wielu ludzi, nie mając dokładnej wiedzy na temat coachingu, często myśli o nim w kategoriach porad, rozwiązywania problemów, motywacji czy nawet dyscyplinowania. W praktyce, role te są jednak dalekie od tego, co robi profesjonalny coach. W tej sekcji chciałbym przedstawić i rozwiać najbardziej powszechne mity związane z rolą i zakresem coachingu. Odpowiem na pytania, takie jak: Czy coach powinien mówić Ci, co masz robić? Czy jego zadaniem jest rozwiązywanie Twoich problemów? Czy coach to po prostu motywujący mówca? Przyjrzymy się bliżej temu, jakie są prawdziwe role coacha i jakie zadania pełni w procesie coachingu.

1.      Coach będzie mi mówić co mam robić

Jednym z najbardziej powszechnych mitów jest przekonanie, że coach będzie mówił Ci, co masz robić. W rzeczywistości, coaching to proces, który polega głównie (choć nie tylko!) na zadawaniu pytań, słuchaniu i tworzeniu przestrzeni do refleksji, a nie na dawaniu rad. Jako coach, nie jestem tu, aby Ci mówić, co masz robić. Jestem tu, aby pomóc Ci odkryć swoje własne odpowiedzi i rozwiązania.

W przeciwieństwie do doradztwa, coaching nie opiera się na przekazywaniu wiedzy ekspertów. Coach nie jest ekspertem od Twojego życia. Ty jesteś tym ekspertem. Moim zadaniem jest wspierać Cię w procesie odkrywania własnej ścieżki i podejmowania decyzji, które są najlepsze dla Ciebie.

Coaching to proces, który pomaga Ci zrozumieć siebie, swoje cele i wartości. Pomaga też wykorzystać te informacje do podjęcia świadomych decyzji i działań. Jest to proces, który wzmacnia Twoją umiejętność samodzielnego myślenia, zamiast dawać Ci gotowe rozwiązania. W rezultacie, decyzje, które podejmujesz w procesie coachingu, są zwykle bardziej zgodne z Twoimi wartościami i celami niż te, które mogłyby wyniknąć z rad innych osób.

Jak wspomniałem we wstępnie niektórzy coachowie łączą różne metody w swojej pracy. Ja również to robię. Ponieważ, oprócz bycia coachem, jestem też trenerem zarządzania i mentorem, to w mojej pracy z klientami zdarza mi się stosować narzędzia z tych właśnie dziedzin. Jednak nigdy nie mówię moim klientom co mają robić! Także inne metody na to nie pozwalają. Gdy klient pyta co ma zrobić, zadaję pytania, badam z nim różne opcje, rozważamy za lub przeciw, albo robimy analizę SWOT, ale to klient decyduje co ma robić.

2.      Coach rozwiąże za mnie wszystkie problemy

Innym powszechnym mitem jest przekonanie, że coach rozwiąże za Ciebie wszystkie problemy. Jako coach, nie jestem tu, aby rozwiązywać Twoje problemy. Moim zadaniem jest pomóc Ci znaleźć swoje własne rozwiązania, być wsparciem, ale nie robić to za Ciebie.

Coaching to proces, który pomaga Ci lepiej zrozumieć siebie i swoje wyzwania, a następnie wykorzystać te informacje do twórczego myślenia i generowania nowych pomysłów. Zamiast dawać Ci gotowe rozwiązania, coach stwarza przestrzeń, w której możesz samodzielnie dojść do swoich własnych wniosków i rozwiązań.

To oznacza, że proces coachingu może być odbierany przez niektórych jako trudny. Wymaga on często stawiania trudnych pytań i szukania odpowiedzi, które mogą nie być oczywiste. Ale to właśnie ta trudność sprawia, że rozwiązania, które odkrywasz w procesie coachingu, są często bardziej efektywne i trwałe niż te, które mogłyby wyniknąć z gotowych rad. Ten trud się opłaca.

Jako coach, moim zadaniem jest pomóc Ci odkryć swoje własne mocne strony, zasoby i strategie, które pomogą Ci poradzić sobie z wyzwaniami, z jakimi się spotykasz. Moją rolą jest wspierać Cię w tym procesie, a nie rozwiązywać za Ciebie Twoje problemy. To Ty rozwiązujesz problemy! A jeśli ja jako coach mogę Ci w tym towarzyszyć to jest to dla mnie wyróżnienie i radość.

3.      Coach to inaczej mówca motywacyjny

Kolejny mit, który często spotykam, to przekonanie, że coach to inaczej mówca motywacyjny. Nie zliczę maili, z zaproszeniami do wygłoszenia motywacyjnej mowy do różnych firm i instytucji. Mówcy motywacyjni są ważnym elementem świata rozwoju osobistego i zawodowego, ale ich rola jest bardzo różna od roli coacha.

Mówcy motywacyjni zazwyczaj mają za zadanie inspirować, zmotywować i dawać ludziom wskazówki lub strategie, jak osiągnąć swoje cele. Często opierają się na swoich własnych doświadczeniach i wiedzy, aby zainspirować innych do działania.

Coaching, natomiast, jest procesem, który pomaga Ci samodzielnie odkryć swoją własną motywację, cel i strategie. W przeciwieństwie do mówcy motywacyjnego, coach nie zaleca konkretnych działań. Nie opiera się na swoich osobistych doświadczeniach, aby zainspirować Cię do działania. Zamiast tego, jako coach, stwarzam przestrzeń, w której możesz samodzielnie odkryć swoje własne wartości, cele i strategie. Następnie pomagam Ci wprowadzić je w życie.

W procesie coachingu, Twoja motywacja pochodzi od Ciebie, nie od coacha. Moim zadaniem jest pomóc Ci odkryć tę motywację i zrozumieć, jak ją wykorzystać do osiągnięcia Twoich celów. Moja rola polega na słuchaniu, zadawaniu pytań. Polega też na wspieraniu Cię w odkrywaniu własnej drogi, a nie na motywowaniu Cię do podążania moją ścieżką.

Istnieje dziedzina coachingu, która nazywa się coachingiem motywacyjnym. Jednak to, czym zajmuje się coach motywacyjny różni się zasadniczo od pracy mówcy motywacyjnego.

4.      Coaching jest narzędziem dyscyplinowania pracowników

Kolejne błędne przekonanie dotyczy świata pracy. To w nim właśnie coaching jest często mylnie postrzegany jako narzędzie do dyscyplinowania pracowników. Pamiętam doskonale rozmowy z menedżerami, którzy w pewnej firmie zostali skierowani na coaching. Pytanie, które pojawiało się na początku brzmiało: „No to co, kazali ci nas skołczować?” albo „No to jakie techniki zastosujesz, by firma nie miała już ze mną problemów?”. W tej firmie (a nie jest ona wyjątkiem) coaching rozumiany był jako narzędzie do dyscyplinowania pracowników.

Takie podejście zupełnie rozmija się z celem coachingu. A jest nim wspieranie rozwoju pracowników, wzmacnianie ich umiejętności i kompetencji, a nie karanie ich za błędy czy nieefektywność.

Coaching jest procesem, który pomaga pracownikom zrozumieć swoje cele, wartości, mocne strony i obszary, które wymagają rozwoju. Jako coach, nie jestem tu, aby karcić lub dyscyplinować. Jestem tu, aby pomóc pracownikom odkryć swoje własne możliwości i rozwijać się jako profesjonaliści.

W procesie coachingu, pracownicy mają możliwość bezpiecznego eksplorowania swoich wyzwań, celów i marzeń. Mają możliwość otrzymania konstruktywnego feedbacku i wsparcia w dążeniu do swoich celów. To jest proces, który wzmacnia zaangażowanie, motywację i efektywność, a nie proces dyscyplinujący.

W rzeczywistości, coaching może być wyjątkowo efektywnym narzędziem do budowania zaangażowania i efektywności w miejscu pracy. Poprzez coaching, pracownicy mogą czuć się bardziej zrozumiani, doceniani i wspierani. To, z kolei, może prowadzić do lepszych wyników i większego zadowolenia z pracy.

5.      Coach będzie mnie zmuszał do wyjścia poza strefę komfortu

Jest prawdą, że coaching często prowadzi do wyjścia poza strefę komfortu. To jednak nie oznacza, że jako coach, zmuszam Cię do tego. Mało tego! Jako coach uważam, że nieprawdą jest jakoby rozwój miał się dokonywać wyłącznie poza strefą komfortu. Rzeczywistość jest taka, że rozwój i nauka często (ale nie zawsze) wymagają wyjścia poza strefę komfortu. To naturalny i zdrowy aspekt procesu rozwoju. Niekiedy jest jednak tak, że rozwój i nauka dokonują się nie gdzie indziej jak właśnie w strefie komfortu. Jakkolwiek miałoby to być u Ciebie, ja jako profesjonalny coach na pewno nie będę Cię zmuszać do opuszczenia strefy komfortu.

Jako coach, moim zadaniem jest pomóc Ci zrozumieć, kiedy i jak możesz bezpiecznie i efektywnie wyjść poza swoją strefę komfortu.  Jednak decyzja o tym należy wyłącznie do Ciebie! To nie jest proces, który polega na zmuszaniu do niewygodnych działań, ale na tworzeniu świadomości, jak możemy rosnąć i rozwijać się, poprzez stopniowe rozszerzanie naszej strefy komfortu.

Niektóre z najważniejszych kroków w rozwoju często są trochę niewygodne. Ale ta niewygoda to część procesu uczenia się i rozwijania nowych umiejętności. Jako coach, moją rolą jest wspieranie Cię w tym procesie, pomaganie Ci zrozumieć swoje wyzwania i cele, a następnie pomaganie Ci podejmować kroki w kierunku tych celów – nawet jeśli te kroki czasami prowadzą poza strefę komfortu.

6.     Coaching to krótkotrwały proces, trwający zaledwie kilka sesji

Częstym mitem, rozpowszechnianym też przez samych coachów, jest twierdzenie, że coaching jest krótkotrwałym procesem trwającym zaledwie kilka sesji. Tymczasem odpowiedź na pytanie ile będzie trwał proces coachingu zależy od wielu czynników takich jak rodzaj, trudność i liczba celów z którymi na coaching przychodzi klient; jego zaangażowanie w proces coachingu; poziom jego samoświadomości i dotychczasowa praca nad rozwojem w danej dziedzinie, a także umiejętności samego coacha. 

Zdarza się tak, że proces coachingu zamyka się w zaledwie kilku sesjach. Może być też tak, że wystarczy jedna sesja. To wprawdzie bardzo rzadki przypadek, ale sam mam doświadczenie pracy z klientami, którzy na sesji pojawili się u mnie tylko raz, a po niej wyszli z konkretnym planem na działanie dając mi potem znać jak bardzo sesja im pomogła. Najczęściej jednak coaching trwa od kilku do kilkunastu sesji. Bywa tak, że sesji potrzeba jest więcej. Czy można mówić tu o krótkotrwałości? Jeśli porównamy długość trwania procesu terapeutycznego z procesem coachingowym to coaching jaki się jako proces krótkotrwały. Jeśli jednak myślimy o coachingu jako pomocy na 2-3 spotkania to zazwyczaj będziemy zawiedzeni. 

7.      Coaching to tylko to, co dzieje się na sesji

Często uważa się, że coaching to tylko to, co dzieje się podczas sesji z coachem. To nie jest prawda. Rzeczywistość jest taka, że sesje coachingu są tylko jednym elementem procesu coachingu. Ważnym, ale nie jedynym.

Proces coachingu to znacznie więcej niż tylko sesje. To jest proces, który obejmuje wiele różnych elementów, takich jak praca domowa, praktyka, refleksja, akcja i wiele innych. Sesje coachingu są ważnym miejscem, gdzie te elementy są omawiane i analizowane, ale prawdziwa praca często dzieje się pomiędzy sesjami.

Na przykład, podczas sesji, mogę zadać Ci pytanie, które będzie Ci towarzyszyć po sesji. Mogę też dać Ci zadanie do wykonania pomiędzy sesjami. Ta praca, którą wykonujesz pomiędzy sesjami, jest często równie ważna, jeśli nie ważniejsza, niż sama sesja.

Jako coach, moim zadaniem jest pomóc Ci maksymalnie wykorzystać proces coachingu, zarówno podczas sesji, jak i poza nimi. Moja rola nie kończy się, gdy sesja się kończy. Jestem tutaj, aby Cię wspierać przez cały proces. To o czym mówimy na sesjach, powinno w Tobie pracować między nimi. Zadania domowe (tak, jestem jednym z tych coachów, który zadają zadania domowe) mają Ci pomagać w rozwoju, refleksji i czynić z coachingu proces.

Mity na temat różnic między coachingiem, terapią i innymi metodami rozwoju

W mojej praktyce coachingowej spotkałem się z wieloma nieporozumieniami dotyczącymi tego, czym tak naprawdę jest coaching, a także jak różni się od innych form wsparcia, takich jak terapia czy szkolenia. Wydaje się, że wiele osób ma niejasne lub niepełne rozumienie coachingu, które często opiera się na mitach i błędnych przekonaniach.

W tej sekcji postaram się rozwiać pięć mitów dotyczących różnic między coachingiem, terapią i innymi metodami rozwoju. W moim przekonaniu, zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla efektywnego korzystania z coachingu, zarówno jako coach, jak i klient.

8.      Business coach i trener biznesu to to samo

Jeśli miałbym obstawiać który z mitów na temat coachingu jest najbardziej rozpowszechniony to obstawiałbym ten! Wielu ludziom ludziom wydaje się, że bycie coachem to to samo co bycie trenerem biznesu. Wydaje mi się, że mit ten powstał dlatego, że wielu trenerów biznesu po pojawieniu się coachingu w Polsce, zaczęło kształcić się w tym kierunku zdobywając nowy zawód i łącząc go potem z prowadzeniem szkoleń.

Ten mit może być związany z nieznajomością specyfiki obu ról. Zarówno business coach, jak i trener biznesu, mogą pracować z klientami w obszarze biznesu. Jednak podejście do tej pracy i narzędzia, które wykorzystują mogą być zupełnie inne.

Najlepiej będzie to wytłumaczyć na przykładzie. Załóżmy, że Marek ma problem z zarządzaniem zespołem. Jest obarczony dużą ilością pracy, podczas, gdy jego ludzie plątają się po kątach. Ma problem z delegowaniem zadań. Jeśli zgłosi się z tą sprawą do trenera zarządzania wówczas ten zaproponuje mu udział w szkoleniu na ten temat. Będzie to mogłoby być szkolenie grupowe lub szkolenie indywidualne. Przed szkoleniem Marek otrzyma program. Potem dołączy do grupy szkoleniowej (trochę inaczej jest w szkoleniach indywidualnych). Na szkoleniu trener nauczy go jak delegować zadania dopasowując je do poziomu rozwoju pracownika, zasobów czasowych i rodzaju zadania.

Inaczej będzie u coacha. Na potrzeby tego artykułu załóżmy, że Marek trafia do coacha biznesu, który nie jest trenerem. Co zrobi z nim coach? Najpierw wysłucha jakie są potrzeby Marka w zakresie zarządzania zespołem. Następnie wyznaczą cele na coaching. Być może będzie to „Nauczenie się skutecznego delegowania zadań”. Być może coach pomoże mu odkryć niewspierające przekonania, które powodują, że Marek jest przeciążony, podczas, gdy jego ludzie mają sporo wolnego czasu.

Może się zdarzyć, że coach zapyta Marka: „Jak możesz nauczyć się delegowania zadań?” lub „Kto może Ci w tym pomóc?”. Może zadaniem domowym Marka będzie znalezienie 5 książek na temat delegowania. Być może Marek postanowi posiąść tę wiedzę samodzielnie, albo skorzysta z jakiegoś szkolenia online. Jednak coach nie będzie go uczył jak delegować zadania. Coach (w czystym coachingu – bez domieszki metod treningowych) pomoże Markowi w tym, aby ten podjął skuteczne działania, które pomogą mu w realizacji celu, ale na pewno nie będzie go uczyć delegowania zadań.

I tutaj wrócę do czegoś, co napisałem już wyżej. Jeśli dany specjalista jest zarówno coachem jak i trenerem zarządzania wówczas (za zgodą/wiedzą klienta) może na sesjach wykorzystywać metody z jednej i drugiej dziedziny rozwoju zawodowego. Wtedy taki specjalista pomoże mu nie tylko przepracować niewspierające przekonania na temat zarządzania, nie tylko zainspiruje go do zgłębiania tematu, ale – jeśli klient będzie na to gotowy – przeprowadzi z nim ćwiczenia z delegowania zadań, a nawet może przekazać mu wiedzę z tego zakresu.

9.      Coaching nie jest metodą uznawaną naukowo

Przeciwnicy coachingu mówią niekiedy, że jest to metoda, która nie ma uznania w świecie naukowym. To oczywiście nieprawda i krzywdzący mit. Coaching jest dyscypliną, która jest coraz szerzej badana i uznawana przez społeczność naukową na całym świecie. Istnieje wiele badań, które potwierdzają skuteczność coachingu w różnych obszarach, takich jak rozwój osobisty, edukacja, biznes czy zdrowie.

Naukowe badania nad coachingiem obejmują szeroki zakres zagadnień, w tym badania nad skutecznością poszczególnych technik coachingowych, badania nad procesem coachingowym jako całością, a także badania nad efektami coachingu dla klientów. Te badania są przeprowadzane zarówno przez psychologów, jak i badaczy z innych dziedzin nauki.

Co więcej, istnieją również liczne akademickie programy szkoleniowe, które kształcą przyszłych coachów i dostarczają im solidnych, naukowo podpartych podstaw do pracy w tej roli. Więc jeśli ktoś twierdzi, że coaching nie jest uznany przez naukę, prawdopodobnie jest to wynikiem braku wiedzy lub zrozumienia na temat tego, jak coaching jest badany i praktykowany na świecie. W Polsce podyplomowe studia z coachingu można odbyć na wielu uczelniach, np. na Uniwersytecie SWPS.

10.  Coaching to gorsza wersja terapii

Ten mit wynika z niewłaściwego rozumienia, czym są coaching i terapia, oraz z niezrozumienia, jak się różnią. Zarówno coaching, jak i terapia, są formami pomocy, które mają na celu wsparcie klientów w ich rozwoju. Jednak skupiają się na różnych aspektach tej podróży.

Psychoterapia jest metodą pomocy w rozwiązywaniu trudności emocjonalnych a także w leczeniu zaburzeń psychicznych. Jej celem jest często pomóc klientom zrozumieć i przetworzyć traumy lub inne negatywne doświadczenia z przeszłości, które wpływają na ich obecne życie. W wielkim uproszczeniu można powiedzieć, że psychoterapia skupia się na przeszłości, aby klient/pacjent mógł świadomie kształtować swoją teraźniejszość.

Coaching jest natomiast metodą wsparcia w osiąganiu celów i rozwiązywaniu problemów. Wychodzi od tego co tu i teraz i dąży do tego co oczekiwane w przyszłości.

Znów zróbmy przykład. Kasia ma problem z zaniżonym poczuciem własnej wartości. Trafiła do psychoterapeuty, aby sobie z tym poradzić. Psychoterapeuta pomoże jej zobaczyć źródła tego problemu. Będzie jej towarzyszyć w eksplorowaniu trudnych wspomnień z dzieciństwa i dostrzeganiu jak schematy wypracowane w tamtym czasie wpływają na jej obecne życie.

A co zrobi coach? Coach położy akcent na stanie oczekiwanym przez Kasię. Być może zapyta ją na jakim poziomie jej poczucie własnej wartości jest teraz i jaki poziom chce osiągnąć na koniec procesu. Potem zapyta po czym Kasia pozna, że osiągnęła ten cel, a potem za pomocą różnych narzędzi będzie Kasię w tym procesie wspierał. Czy będą wracać do przeszłości i źródeł problemu? Jeśli Kasia uzna, że to jest jej potrzebne to tak. Jednak akcent – w odróżnieniu od terapii – zostanie położony nie na historii życia Kasi, ale na jej przyszłości.

Nie jest więc właściwe mówienie o coachingu jako „gorszej wersji terapii”. To są dwie różne dyscypliny, które mają różne cele i różne metody pracy. Oba podejścia mogą być bardzo skuteczne, w zależności od potrzeb i celów klienta.

11.  Korzystając z psychoterapii nie mogę korzystać z coachingu

Niektórzy ludzie uważają, że korzystając z psychoterapii nie mogą równocześnie korzystać z coachingu. W rzeczywistości, wiele osób korzysta zarówno z psychoterapii, jak i coachingu jednocześnie. Te dwie formy wsparcia mogą być bardzo komplementarne. Ja sam mam często klientów, którzy są w długotrwałym procesie psychoterapii, a u mnie pojawiają się na coachingu. Co więcej, zdarza się, że psychoterapeuci sugerują swoim klientom/pacjentom skorzystanie z coachingu u mnie (jestem za to wdzięczny!). A mnie zdarza się sugerować moim klientom skorzystanie z psychoterapii.

Psychoterapia skupia się na pomocy klientom w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi, konfliktami wewnętrznymi, czy też przetwarzaniu traum lub negatywnych doświadczeń z przeszłości. Z drugiej strony, coaching może skupiać się na pomocy klientom w ustalaniu i realizacji konkretnych celów, rozwijaniu nowych umiejętności, czy też radzeniu sobie z wyzwaniami związanymi z ich pracą lub życiem osobistym.

W mojej praktyce, zdarza się, że klienci korzystają zarówno z mojej pomocy jako coacha, jak i z wsparcia psychoterapeuty. Ważne jest tylko, aby obie formy wsparcia były ze sobą skoordynowane, a klienci byli świadomi, jakie są cele i granice każdej z nich.

Jeśli jesteś w trakcie psychoterapii i zastanawiasz się nad skorzystaniem z coachingu, radzę rozmawiać o tym zarówno z terapeutą, jak i coachem. Upewnij się, że obie formy wsparcia będą dobrze ze sobą współgrały i służyły twojemu rozwojowi. Takie połączenie może być strzałem w dziesiątkę!

12.  W coachingu najważniejsze są techniki i metody

Choć techniki i metody coachingowe są niezmiernie ważne w pracy coacha, nie stanowią one jedynego ani najważniejszego elementu procesu coachingowego. Ten mit jest często rozpowszechniany przez osoby, które skupiają się wyłącznie na narzędziach i technikach, pomijając kluczową rolę relacji, autentyczności i procesu w coachingu. Jest to też częsty błąd początkujących coachów, którzy dopiero zdobywają doświadczenie w pracy z klientami.

Tymczasem podstawą skutecznego coachingu jest stworzenie mocnej, autentycznej i zaufanej relacji między coachem a klientem. To właśnie w tej relacji klient jest w stanie głęboko zrozumieć siebie, swoje cele i wyzwania, a następnie podjąć skuteczne kroki w kierunku ich realizacji.

Ponadto, proces coachingowy to nie tylko stosowanie konkretnych technik. To również twórcze i intuicyjne dostosowywanie podejścia do indywidualnych potrzeb i sytuacji klienta. To wymaga od coacha nie tylko umiejętności technicznych, ale także głębokiego zrozumienia procesu zmiany, empatii, cierpliwości i umiejętności słuchania.

W mojej praktyce, techniki i metody są tylko narzędziami, które pomagają mi lepiej służyć moim klientom. Najważniejsze jest dla mnie to, aby stworzyć przestrzeń, w której moi klienci mogą się bezpiecznie otworzyć, eksplorować swoje myśli i uczucia, oraz podjąć skuteczne działania w kierunku swoich celów.

Będąc mentorem początkujących coachów zdarza mi się, że powtarzam im, że idealnym stanem jest taki, gdy ich klienci nie czują, że ci stosują jakiekolwiek narzędzia coachingowe na sesji i kiedy te narzędzia stanowią pomoc, ale to klient i jego cele są w centrum zainteresowania coacha.

Mity na temat percepcji i kosztów coachingu

W trzeciej sekcji tego artykułu skupimy się na mitach związanych z percepcją i kosztami coachingu. Te mity często dotyczą tego, kto korzysta z coachingu, w jakich obszarach coaching jest skuteczny, a także jakie są koszty korzystania z usług coacha. Niestety, wiele z tych mitów powoduje, że osoby, które mogłyby skorzystać z coachingu, rezygnują z tej możliwości. Obawiają się wysokich kosztów, niezrozumiałych procedur czy też niepotrzebnego stresu. W mojej praktyce spotkałem się z wieloma takimi obawami i wątpliwościami, dlatego postanowiłem je tutaj poruszyć i obalić. Pamiętajmy, że coaching to narzędzie dostępne dla wszystkich, niezależnie od statusu, doświadczenia czy budżetu. Właściwie stosowany, może przynieść korzyści każdemu z nas.

13.  Coaching sprawdza się tylko w biznesie

Coaching biznesowy jest najbardziej znaną i rozpowszechnioną formą coachingu. To jednak nie znaczy, że coaching jest skuteczny tylko w kontekście biznesu. Ten mit powstał prawdopodobnie z powodu dużej popularności i widoczności coachingowi biznesowego, który często jest promowany jako narzędzie wspierające zarówno liderów, jak i zespoły w organizacjach.

Jednak coaching to znacznie więcej niż tylko wsparcie dla biznesu. Jest to proces, który pomaga osobom w różnych dziedzinach życia, takich jak edukacja, zdrowie, relacje, rozwój osobisty i wiele innych. Istnieje wiele form coachingu, takich jak coaching życiowy (life coaching), coaching zdrowia, coaching edukacyjny, czy coaching kariery, które mogą pomóc osobom osiągnąć swoje cele w tych różnych obszarach.

W mojej praktyce jako coach, pracuję z wieloma klientami, którzy nie są związani z biznesem. Pomagam im pracować nad ich celami życiowymi, radzić sobie z wyzwaniami, rozwijać nowe umiejętności i przekształcać swoje życie. Każdy, kto ma cel lub wyzwanie, z którym chciałby sobie poradzić, może skorzystać z coachingu, niezależnie od tego, czy jest to związane z biznesem, czy nie.

Dopowiem jeszcze jedno. Jestem zwolennikiem coachingu holistycznego, który rozumiem jako patrzenie na człowieka zarówno w kontekście jego pracy jak i życia osobistego. Dlatego zachęcam firmy, aby swoim pracownikom oferowały coaching nie tylko biznesowy, ale także coaching życiowy. Przed nami jeszcze daleka droga, bo wielu pracodawców obawia się, że inwestowanie w life coaching jest stratą środków, ale – na szczęście – coraz większa grupa osób decyzyjnych rozumie, że łączenie life coachingu i business coachingu w firmie jest często rozwiązaniem najbardziej optymalnym.

14.  Tylko słabe jednostki korzystają z coachingu

Jest to mit, który niestety pokutuje w wielu środowiskach, zarówno biznesowych, jak i prywatnych. Postrzeganie korzystania z usług coacha jako oznaki słabości lub niekompetencji jest jednak głęboko mylne.

Coaching to narzędzie, które służy rozwojowi i samorealizacji. Korzystają z niego ludzie na różnych etapach kariery i życia, o różnym stopniu doświadczenia i umiejętności. Często są to osoby, które odniosły już sukces w swojej dziedzinie i szukają sposobów na dalsze doskonalenie, przekraczanie granic swojego potencjału i rozwijanie nowych umiejętności. Są to więc ludzie silni, ambitni, chcący iść do przodu.

W mojej praktyce jako coacha spotkałem się z wieloma liderami, menedżerami, specjalistami i indywidualnymi klientami, którzy byli już bardzo skuteczni w swoich dziedzinach. Decyzja o skorzystaniu z coachingu była dla nich naturalnym krokiem w dążeniu do bycia najlepszym w tym, co robią. Korzystanie z coachingu to dowód na świadomość, odwagę i determinację, a nie słabość.

15.  Coaching jest tylko dla osób z problemami

To kolejny, szkodliwy mit. Często mówi się, że coaching to coś, czego potrzebują tylko osoby, które mają problemy, które są zablokowane lub które nie radzą sobie w swoim życiu czy pracy. To jednak również nie jest prawda!

Coaching to proces, który pomaga ludziom osiągnąć ich cele, niezależnie od tego, czy borykają się z jakimś problemem, czy nie. W rzeczywistości, wielu moich klientów to osoby, które są już bardzo skuteczne i odnoszą sukcesy w swoim życiu i pracy. Korzystają z coachingu, ponieważ chcą się dalej rozwijać, osiągać swoje cele szybciej lub skuteczniej, lub po prostu chcą mieć przestrzeń, w której mogą reflektować, uczyć się i rosnąć. Gdy zaś zgłaszają się do mnie z jakimiś problemami to nie świadczy o tym, że są życiowymi nieudacznikami. Świadczy to o tym, że szukają efektywnych rozwiązań.

Co więcej, coaching to nie tylko narzędzie rozwiązywania problemów, ale także narzędzie prewencji. Regularne sesje z coachem mogą pomóc Ci zapobiegać problemom, zarządzając stresem, balansując różne obszary swojego życia, rozwijając efektywne strategie i umiejętności.

Coaching jest dla wszystkich, nie tylko dla osób z problemami. Każdy, kto ma cel i jest otwarty na uczenie się i rozwijanie się, może skorzystać z korzyści płynących z coachingu.

16.  Coaching jest drogi

Często słyszy się, że coaching to luksus, na który mogą sobie pozwolić tylko nieliczni. Chociaż ceny usług coachingowych mogą być różne. Zależą od wielu czynników, takich jak doświadczenie coacha, specjalizacja czy długość i częstotliwość sesji, to nie oznacza, że coaching jest nieosiągalny dla przeciętnej osoby.

W mojej praktyce staram się zawsze dostosować ofertę do indywidualnych potrzeb klienta, a koszt inwestycji w coaching powinien być zawsze rozważany w kontekście potencjalnych korzyści. Wiele osób, które decydują się na coaching, uważa, że wartość, którą z tego procesu otrzymują, przewyższa ich początkową inwestycję.

Ponadto, wiele organizacji oferuje swoim pracownikom coaching jako część pakietu rozwoju osobistego. W takim przypadku koszty są często pokrywane przez pracodawcę.

Co więcej, istnieje wiele różnych form coachingowych, które mogą być bardziej dostępne finansowo, takie jak coaching grupowy czy coaching online. Niższe ceny za coaching oferowane są też często przez początkujących coachów, czyli osoby które dopiero zaczynają praktykowanie tego zawodu.

Pamiętaj, że coaching to inwestycja w siebie i swoją przyszłość. Wiele osób uważa, że korzyści, jakie przynosi coaching, takie jak poprawa jakości życia, osiągnięcie celów czy zwiększenie efektywności, są warte inwestycji.

17.  Coaching jest droższy od terapii

W stwierdzeniu, że coaching jest drożdży od terapii jest sporo prawdy. Jeśli porównamy ceny pojedynczej sesji coachingu i pojedynczej sesji terapii to może się okazać, że różnica jest bardzo wyraźna. Jednak warto pamiętać, że psychoterapia to zwykle długo trwały proces, niekiedy rozłożony na lata. Jeśli podliczymy inwestycję w ten długotrwały proces i porównamy ją z procesem coachingu, który jest krótszy to okazuje się, że coaching wcale nie jest droższy niż terapia.

Proszę jednak pamiętać, że nie wszystkie sprawy nadają się na coaching. Tak samo jak nie zawsze adresatami naszej prośby o pomoc powinni być terapeuci. Ważne jest też, aby pamiętać, że ani coaching, ani terapia nie powinny być postrzegane tylko przez pryzmat kosztów. Są to inwestycje w zdrowie psychiczne, rozwój osobisty i zawodowy, które mogą przynieść wiele korzyści w długim terminie. W mojej praktyce wielokrotnie obserwowałem, jak klienci odzyskiwali równowagę, osiągali cele i poprawiali jakość życia dzięki coachingowi, co dla nich było bezcenne.

18.  Coaching online nie jest skuteczny

W dobie cyfryzacji i zdalnej pracy, coaching online stał się bardzo popularny. Pomimo tego, niektóre osoby wciąż wierzą, że nie jest on tak skuteczny jak sesje prowadzone osobiście. Chciałbym jednak obalić ten mit.

Coaching online, który często odbywa się za pośrednictwem platform do spotkań online, ma wiele zalet. Przede wszystkim, jest niezwykle wygodny. Możemy spotkać się niezależnie od miejsca, w którym się znajdujemy, oszczędzając tym samym czas i pieniądze na dojazd.

Co więcej, coaching online może nawet zwiększyć poczucie prywatności i bezpieczeństwa u niektórych klientów, co sprzyja otwartości i szczerości podczas sesji.

W mojej praktyce coachingowej, zarówno sesje online, jak i te prowadzone osobiście, przynoszą dobre rezultaty. Wszystko zależy od indywidualnych preferencji i potrzeb klienta. Niezależnie od formy, coaching to przede wszystkim relacja między coachem a klientem i zaangażowanie w proces rozwoju. Dodam, że ja coaching online oferuję moim klientom od 2016 roku, czyli jeszcze na długo przed wybuchem pandemii, która „zmusiła” wiele sceptycznych osób do wypróbowania coachingu online.

Ważne jest, aby pamiętać, że skuteczność coachingu nie zależy od medium, przez które jest prowadzony, ale od kompetencji coacha, gotowości klienta do pracy nad sobą i jakości relacji między nimi.

Mity na temat kwalifikacji i kompetencji coacha

W tej ostatniej sekcji skupię się na mitach dotyczących kwalifikacji i kompetencji coacha. Często spotykam się z błędnymi przekonaniami na temat tego, kto może zostać coachem, jakie powinien posiadać kwalifikacje czy jakie powinien prezentować podejście w stosunku do klienta. Poniżej przedstawię i obalę najpopularniejsze z nich.

19.  Coach musi być psychologiem

Jednym z często spotykanych mitów jest przekonanie, że coach musi mieć wykształcenie psychologiczne. Choć umiejętności psychologiczne mogą być bardzo pomocne w praktyce coachingowej, to ukończenie studiów z psychologii nie jest konieczne by praktykować zawodowo coaching.

Coaching nie jest terapią (nota bene: nie wszyscy psychoterapeuci są psychologami!) i nie ma na celu leczenia zaburzeń psychicznych. Jest to proces wspierający klienta w osiąganiu jego celów i rozwijaniu się. Wielu coachów ma różne tła zawodowe i edukacyjne – niektórzy mogą mieć wykształcenie psychologiczne, ale inni mogą pochodzić z dziedzin takich jak biznes, edukacja, sport, sztuka itd.

Ważne jest, aby coach posiadał odpowiednie kwalifikacje coachingowe, takie jak certyfikaty ukończenia akredytowanych kursów coachingowych, oraz umiejętności interpersonalne niezbędne do skutecznego wspierania klienta. Moje doświadczenie pokazuje, że różnorodne tło coachów może przynieść cenne perspektywy i doświadczenia, które wzbogacają proces coachingowy.

20.  Każdy coach musi należeć do ICF

Kolejnym mitem jest przekonanie, że każdy coach musi należeć do International Coach Federation (ICF), jednej z największych organizacji zrzeszających coachów na świecie. To jednak nie jest prawda. Chociaż członkostwo w ICF lub podobnej organizacji może świadczyć o profesjonalizmie i zaangażowaniu coacha, nie jest to wymóg konieczny do praktykowania zawodu.

ICF oferuje akredytację, która jest uważana za złoty standard w branży, jednak istnieją również inne organizacje i instytucje oferujące certyfikowane programy szkoleniowe dla coachów. Ważne jest, aby coach posiadał odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, ale przynależność do konkretnego stowarzyszenia to tylko jeden z wielu aspektów, które warto rozważyć przy wyborze coacha. Ważne jest to, aby osoba praktykująca coaching ukończyła program szkoleniowy z zakresu coachingu, który jest akredytowany przez którąś z instytucji zrzeszających coachów. Może to być ICF, ale – w Polsce – może to być również Izba Coachingu.

21.  Coach musi być specjalistą w dziedzinie, w której pomaga

Często spotykam się z przekonaniem, że coach musi być ekspertem w dziedzinie, w której pomaga swojemu klientowi. To jednak nie jest prawda. Zasadniczo, rolą coacha nie jest doradzanie czy szkolenie, ale wspieranie klienta w samodzielnym osiąganiu celów i rozwiązywaniu problemów.

To, co czyni coaching skutecznym, to proces, w którym coach pomaga klientowi odkryć własne odpowiedzi, a nie dostarcza gotowych rozwiązań. Coach jest ekspertem w procesie coachingowym, niekoniecznie w dziedzinie, którą klient chce rozwijać.

W rzeczywistości, bycie ekspertem w danej dziedzinie może czasami stanowić przeszkodę w efektywnym coachingu, ponieważ coach może mieć pokusę, aby doradzać zamiast zadawać pytania i wspierać klienta w samodzielnym myśleniu. Moje doświadczenie pokazuje, że najważniejsze jest stworzenie przestrzeni dla klienta do eksploracji, refleksji i odkrywania własnych rozwiązań.

Bycie ekspertem w dziedzinie, w której oferuje się wsparcie coachingowe może być też atutem. Profesjonalni coachowie potrafią tak wykorzystywać swoją wiedzę zawodową (poza coachingową), by skuteczniej pomóc swoim klientom.

Coach więc nie musi być specjalistą w dziedzinie, w której pomaga. A jeśli jest specjalistą warto by pamiętał, że jego wiedza i doświadczenie mają wspomagać klienta w rozwoju, a nie być w centrum procesu coachingowego.

22.  Coach powinien być pozytywny i motywujący

Inny mit, który spotykam w swojej praktyce, to przekonanie, że coach powinien być zawsze pozytywny i motywujący. Takie podejście łączy się często z przekonaniem, że coach to mówca motywacyjny (była o tym już mowa). Oczywiście, ważną częścią pracy coacha jest wsparcie klienta i stworzenie przestrzeni, która jest zachęcająca i pozytywna. Jednak to nie oznacza, że coach powinien zawsze prezentować obraz „wszystko jest w porządku” lub „możesz wszystko osiągnąć, jeśli tylko na to pracujesz”.

Rola coacha nie polega na motywowaniu klienta w sposób dopasowany do klienta. Zamiast tego, dobry coach pomoże klientowi zrozumieć, co naprawdę go motywuje i jak może on sam znaleźć motywację do dążenia do swoich celów.

Co więcej, niektóre najważniejsze momenty w procesie coachingowym mogą wiązać się z konfrontowaniem trudnych prawd, badań trudności i przeszkód. W takich momentach, coach musi być w stanie wspierać klienta, nie unikając trudnych tematów i nie próbując na siłę zasiewać pozytywnego myślenia (patrz: toksyczna pozytywność). Ważne jest, aby stworzyć bezpieczną przestrzeń, w której klient może zrealizować trudne aspekty swojego życia lub pracy, a następnie pracować nad nimi.

23.  Coach nie ocenia

Często, także w samym środowisku coachów, mówi się, że „coach nie ocenia”. Prawda jest taka, że profesjonalny coach nie ocenia swoich klientów w sensie moralnym, nie stawia diagnoz ani nie ocenia wartości osoby.

Jednakże, to nie oznacza, że coach jest całkowicie pozbawiony zdolności oceny – coach musi być w stanie ocenić, co jest skuteczne dla klienta, jakie są silne i słabe strony klienta, jakie są najważniejsze obszary do pracy, jakie są najlepsze strategie do osiągnięcia celów klienta, i tak dalej.

Te „oceny” są jednak wykonywane w sposób empatyczny i konstruktywny, zawsze w kontekście pomocy klientowi w jego rozwoju i osiągnięciu celów. Celem coacha jest zrozumienie perspektywy klienta, a nie ocena jego osoby lub sytuacji z własnej perspektywy.

Ponadto, coach dba o to, aby każda „ocena” była zawsze skierowana na konkretną sytuację lub zachowanie, a nie na całą osobę. Dlatego niektórzy mówią, że „coach nie powinien oceniać”. Jeśli rozumieją to jako brak oceny moralnej lub pejoratywnej to się z tym zgadzam. Jeśli uważają, że coach w ogóle nie ocenia – to uważam to za mit wprowadzający w błąd, szkodliwy dla klientów i szkodliwy dla samego coachingu.

24.  Każdy może zostać coachem

Chociaż z teoretycznego punktu widzenia, aby zostać coachem nie trzeba posiadać specjalistycznej wiedzy w jakiejś dziedzinie czy konkretnych kwalifikacji, nie oznacza to, że coaching to profesja dla każdego.

Coaching to przede wszystkim proces, który wymaga umiejętności, takich jak aktywne słuchanie, stawianie trafnych pytań, tworzenie bezpiecznej przestrzeni do refleksji czy efektywne zarządzanie relacją z klientem. Wymaga to także empatii, cierpliwości, otwartości oraz umiejętności radzenia sobie ze stresem i niepewnością.

Do tego dochodzi konieczność ciągłego samorozwoju i nauki, a także przestrzeganie etycznych zasad profesji. Tak więc, choć nie ma jednego, konkretnego zestawu wymagań, które musisz spełnić, aby zostać coachem, nie każdy jest gotowy na podjęcie wyzwań, jakie wiążą się z tą profesją. W rzeczywistości, aby być skutecznym coachem, potrzebna jest praca, zaangażowanie i ciągłe dążenie do doskonalenia swoich umiejętności.

25.  Coaching to tylko moda

Ten mit wynika z popularności, jaką coaching zdobył w ostatnich latach, szczególnie w kontekście biznesu i rozwoju osobistego. Często myślimy, że jeżeli coś staje się nagle popularne, to jest to zwykła moda, która szybko przeminie. Nic bardziej mylnego.

Coaching, jako metoda wspierania rozwoju i osiągania celów, ma solidne podstawy w psychologii i naukach społecznych. Jego skuteczność potwierdzona jest przez wiele badań naukowych i jest wykorzystywany zarówno w środowisku biznesowym, jak i w rozwoju osobistym czy sportowym.

Co więcej, coaching istnieje i rozwija się od kilkudziesięciu lat. W latach 70-tych i 80-tych XX wieku coaching zaczął być wykorzystywany w biznesie jako narzędzie zarządzania i rozwijania potencjału pracowników. Wraz z upływem czasu, metoda ta zaczęła być stosowana również w kontekście rozwoju osobistego, zdrowia psychicznego i relacji międzyludzkich.

W dodatku, wielu coachów nieustannie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w różnego rodzaju szkoleniach, warsztatach i konferencjach. Jest to dowód na to, że coaching to nie tylko „moda”, ale profesjonalna dziedzina, która ciągle się rozwija i dostosowuje do zmieniających się potrzeb klientów.

Podsumowanie

W tym artykule przeprowadziłem Ciebie przez ścieżkę demaskowania aż 25 mitów na temat coachingu. Moim celem było rozwianie nieporozumień i wyjaśnienie, czym coaching naprawdę jest. Od roli i kompetencji coacha, przez różnice między coachingiem a innymi metodami rozwoju, aż po percepcję i koszty coachingu, omówiliśmy najczęściej spotykane mity. Mam nadzieję, że przedstawienie mitów na temat coachingu i wyjaśnienie faktów pomoże Ci w rozwoju osobistym i zawodowym.

Jeżeli jesteś ciekawy, jak profesjonalna sesja coachingu może wyglądać, serdecznie zapraszam do skorzystania z oferty próbnej sesji coachingu online. Specjalizuję się zarówno w life coachingu, jak i business coachingu, dlatego z pewnością znajdziemy wspólny język, niezależnie od Twoich celów czy oczekiwań. Pamiętaj, że coaching to nie moda, a narzędzie, które może pomóc Ci zmienić życie na lepsze.

FAQ – często zadawane pytania

Czym jest coaching?

Coaching to proces, który pomaga klientowi osiągnąć swoje cele i maksymalizować swój potencjał. Jest to interakcja między coachem a klientem, która wyzwala myślenie, rozwija świadomość i prowokuje do działania.

Kto to jest coach?

Coach to specjalista, który pomaga klientom osiągnąć ich cele i rozwijać się. Coach nie jest doradcą i nie daje gotowych rozwiązań, ale wspiera klienta w odkrywaniu własnych możliwości i podejmowaniu skutecznych działań.

Czym różni się coaching od doradztwa?

Coaching różni się od doradztwa tym, że coach nie doradza ani nie podpowiada gotowych rozwiązań. Coach pomaga klientowi odkryć własne strategie i podejmować najodpowiedniejsze działania. Doradca natomiast daje konkretną radę i rozwiązania.

Jak często powinno się odbywać sesje coachingowe?

Częstotliwość sesji coachingowych zależy od indywidualnych preferencji klienta i stopnia zaangażowania w rozwój. Zazwyczaj sesje odbywają się raz na tydzień lub co dwa tygodnie, ale można ustalić także inne harmonogramy, które najlepiej odpowiadają klientowi.

Czy coaching jest poufny?

Tak, coaching jest poufny. Coach ma obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej i nieujawniania informacji o swoim kliencie bez jego zgody. Poufność jest jednym z fundamentów relacji coach-klient i jest chroniona przez etyczne zasady coachingu.

Czy coaching jest skierowany tylko do osób zarządzających?

Nie, coaching jest skierowany do każdego, kto chce rozwinąć się, osiągnąć cele i zmienić swoje życie. Choć początkowo coaching był popularny wśród osób zarządzających, obecnie jest dostępny dla wszystkich, którzy są otwarci na rozwój i zmiany.

Jakie są korzyści płynące z coachingu?

Coaching może przynieść wiele korzyści, takich jak zwiększenie świadomości, rozwój umiejętności, odkrycie potencjału, realizacja celów, odkrycie nowych możliwości, zwiększenie efektywności i satysfakcji w życiu osobistym i zawodowym.

Jak wybrać odpowiedniego coacha?

Wybór coacha to indywidualna decyzja, która zależy od preferencji, celów i oczekiwań klienta. Ważne jest, aby znaleźć coacha, z którym czujemy się komfortowo, mającego doświadczenie w naszym temacie i stosującego metody, które odpowiadają naszym preferencjom.

Czy coaching to terapia?

Nie, coaching nie jest terapią. Coaching skupia się na teraźniejszości i przyszłości, pomagając klientowi osiągnąć cele i rozwijać się. Terapia natomiast zajmuje się przeszłością i zajmuje się uzdrawianiem i leczeniem emocji i traum.

Czy coaching to jedyny sposób na rozwój osobisty?

Coaching to jeden z wielu sposobów na rozwój osobisty. Istnieje wiele innych metod, takich jak szkolenia, terapia, samorozwój czy mentorstwo, które również mogą wspierać rozwój osobisty. Ważne jest znalezienie metody, która najlepiej odpowiada naszym potrzebom i preferencjom.